voelen aan de prostaat: PPA (palpatio per anum) of rectaal toucher
De dokter kan door aan de prostaat te voelen te weten komen wat er aan scheelt. Het is niet het meest betrouwbare onderzoek. Enkel uitgevoerd door een ervaren arts kan je iets echt zinnig zeggen over de prostaat. De dokter kan voelen:
- hoe groot de prostaat is.
- of het oppervlak onregelmatig is.
- of het voelen aan de prostaat pijnlijk is of niet.
- of er aan het darmoppervlak wat scheelt: soms kun je een darmtumor voelen.
Zo kan je weten of er prostaatvergroting, prostaatkanker of acute prostatitis is. Maar bij het voelen aan de prostaat voel je enkel maar een beperkt deel van de prostaat. De achterkant met name. Het voelen aan de prostaat gebeurt door de wijsvinger in de anus te duwen. De arts gebruikt een handschoen om zich niet te bevuilen. Er is ook glijmiddel nodig omdat het voelen anders pijn doet. Soms heeft een patiënt een anaal probleem waardoor de aarsopening niet meer soepel is.
Bij goedaardige prostaatvergroting
voelt de arts een regelmatig oppervlak. Een uroloog kan inschatten hoe groot de prostaat is. Dit wordt uitgedrukt in gram. Als het van groot belang is om te weten hoe groot de prostaat exact is wordt er ook een echografie van de prostaat gedaan. Bij brachytherapie of een operatie voor BPH is het namelijk van belang het volume van de prostaat zo geod mogelijk te kennen.
Bij prostaatkanker
is het soms zo dat je toch een normaal oppervlak van de prostaat hebt.
Als de tumor groter wordt kan je op het oppervalk wel een verharding voelen. Als die niet uitpuilt buiten het prostaatkapsel spreekt men van een T2 prostaatkanker.
Soms is de verharding flink groter en puilt ze uit ten opzichte van het oppervlak van de prostaat. Dit kan wijzen op een T3 prostaatkanker.
Soms voelt de prostaat over het hele oppervlak – of over een zeer groot deel – van de prostaat hard en onregelmatig. In dat geval toont verder onderzoek meestal aan dat het om een T4 prostaatkanker gaat. Vaak zijn er dan ook al uitzaaiingen in de klieren of in het bot.
Prostatitis
Bij een acute prostatitis is de prostaat meestal erg pijnlijk bij aanraken. Als je quasi zeker bent dat het om acute prostatitis gaat, is het zelfs afgeraden om een rectaal toucher uit te voeren omdat dit , in theorie, kan leiden tot een koortsopstoot. Je zou dan immers een deel bacteriën de bloedbaan in kunnen duwen. Bij acute prostatitis voelt de prostaat meestal ook warmer aan omdat de patiënt meestal hoge koorts heeft.
