Hoe wordt prostaatkanker vastgesteld?
De diagnose van prostaatkanker wordt gesteld aan de hand van microscopisch onderzoek van prostaatweefsel. Het weefsel wordt uit de prostaat gehaald met zogenaamde prostaatpunctiebiopsienaalden. Het microscopisch onderzoek wordt gedaan door een gespecialiseerde arts: de patholoog. Het weggenomen weefsel is een biopsie.
wanneer wordt de diagnose prostaatkanker vermoed?
De uroloog beslist of het nodig is om biopsies te nemen tijdens de consultatie. De beslissing is gebaseerd op verschillende factoren waaronder
- bloedonderzoek: psa en vrij psa gehalte
- of de prostaat verdacht aanvoelt
- leeftijd
- de algemene toestand van de patiënt
Biopsie
Er kan zonder verdoving gewerkt worden maar meestal wordt er toch locale verdoving toegediend bij het afnemen van prostaatbiopsies. Bij angstige patiënten kan een algemene narcose aangewend worden. Vooraf wordt antibiotica genomen om prostatitis te vermijden. Bloedverdunners worden best tijdelijk gestopt.
Na enkele dagen is het resultaat van de prostaatbiopsies gekend. Er zijn verschillende belangrijke gegevens die in het rapport staan.
Welk risico loop je bij de diagnose van prostaatkanker?
De hamvraag is natuurlijk: is er tumor of niet? Als er een tumor wordt vastgesteld worden verschillende factoren besproken:
- zijn alle biopsies aangetast door tumor of is het maar een klein aantal van de biopsies dat aangetast is?
- de Gleasongraad: op twee representatieve zones wordt nagegaan hoe snel de tumor groeit: een getal tussen 1 en 5 wordt toegekend. De som van deze twee graden noemt men de Gleasonscore. Een score van 6 of minder duidt op een traag groeiende tumor. Een score van 8 of meer wijst op een snel groeiende tumor. Een score van 7 wijst op een intermediaire groeisnelheid. Hoe trager de groei hoe minder agressief de tumor is.
- Hoe hoog is het PSA-gehalte?
- Is de tumor te voelen bij rectaal toucher?
Je kan door verschillende kenmerken te bekijken een score berekenen die aangeeft of je een hoog risico of een laag risico prostaatkanker hebt: dit is de CAPRAscore.
Panikeer niet als het woord ‘kanker’ valt. Meestal is een goede behandeling mogelijk. Enkele tips voor het verwerken van deze diagnose.
Indien prostaatkanker wordt vastgesteld volgt een onderzoek naar uitzaaiingen of metastasen. Dit gebeurt meestal met een CT-scan en botscan: men noemt dit stadiëring of staging. Indien uitzaaiingen aanwezig zijn spreekt men van gemetastaseerde prostaatkanker. Als er geen uitzaaiingen zijn is het een locale prostaattumor.
Lees meer over de behandeling van prostaatkanker