Radicale Prostatectomie bij prostaatkanker

Bij een radicale of totale prostatectomie wordt de prostaat samen met de zaadblaasjes en de lymfeklieren operatief verwijderd. De operatie wordt uitgevoerd door de uroloog met als doel de patiënt te genezen. In het ideale geval dient er geen bijkomende of adjuvante behandeling volgen en blijft het PSA-gehalte onder 0,1 ng/ml.

De ingreep is in het verleden weliswaar geassocieerd geweest met een hoge kans op impotentie en incontinentie. Dit komt enerzijds omdat de prostaat net tegenaan de sluitspier zit en anderzijds omdat er net nààst de prostaat een zenuw loopt die mee instaat voor een goede erectie.

prostaat overzicht — de prostaat zit tussen de blaas en de sluitspier, de zenuwen lopen er net langs.

Er wordt veel belang gehecht aan zenuwsparende technieken en aan blaashalssparende technieken. Zo worden steeds betere resultaten behaald en zijn er steeds minder mensen met incontinentie en impotentie. Desalniettemin vereist een radicale prostatectomie van de patiënt wel een zekere bereidheid om door een mogelijk veeleisende periode te gaan. Indien de uroloog de risico’s op incontinentie en impotentie minimaliseert of verzwijgt, kan de patiënt achteraf het hier behoorlijk moeilijk mee hebben.

Het is echter niet te voorspellen of deze problemen zich effectief gaan voordoen na een radicale prostatectomie. Meestal herstelt de continentie zich snel; de potentie kan ook terugkomen of bewaard gebleven zijn. Echter wie vooraf denkt veel problemen te zullen hebben met deze gevolgen kan voor een andere behandeling opteren. Er zijn immers minder invasieve manieren om prostaatkanker te behandelen: brachy of externe bestraling. Men kan ook kiezen voor een afwachtende houding.

Het grote voordeel van een radicale prostatectomie is dat men de prostaat volledig verwijdert, kapsel en lymfeklieren inclusief.
De patholoog kan dan zeer precies beschrijven:

hoe groot de kanker in de prostaat is.
of de prostaatkanker door het kapsel is gegroeid (kapselinvasie)
of de tumor snel groeit of niet (Gleasonscore)
of de klieren microscopische uitzaaiingen bevatten.

De pathologische beschrijving laat toe om een vrij betrouwbare prognose naar overleving te geven. Indien de factoren eerder ongunstig zijn en de prognose dus ook ongunstig is, is dit initieel wel een harde dobber. Maar men kan nog altijd een bijkomende (adjuvante) behandeling met externe radiotherapie plannen.

De radicale prostatectomie is en blijft de hoeksteen van de behandeling van een niet uitgezaaide, zogenaamd gelocaliseerde, prostaattumor bij de prostaatkankerpatiënt met een goede levensverwachting.